Castel – to ruiny zamku krzyżackiego położone na drodze z Tel Avivu do Jerozolimy w Górach Judzkich, ok. 15 km od stolicy. Już w czasach okupacji rzymskiej odkryto walory strategiczne tego miejsca. Rzymianie wybudowali tutaj twierdzę Castellum, która miała za zadanie strzec szlaku handlowego. Na jej ruinach Krzyżowcy wybudowali swoją twierdzę – Belvoir (co można przetłumaczyć na „Fort Pięknej Panoramy”), której ruiny można dzisiaj zwiedzać.

Miejsce to odegrało też ważną rolę we współczesnych czasach, gdyż podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny osiedliła się tutaj milicja arabska atakująca konwoje wiozące zaopatrzenie do Jerozolimy. Żydowska Hagana kilkakrotnie usiłowała przejąć ten obszar, ale udało się to dopiero w kwietniu 1948 r. po zabiciu arabskiego przywódcy – al-Husajniego co otworzyło Żydom zablokowaną wcześniej przez Arabów, drogę do Jerozolimy.

Wojna ta polegała przede wszystkim na odcięciu Żydom dostępu do dróg, sporadycznie atakowano też osiedla żydowskie i blokowano dostarczanie im żywności. Z pomocą Palestyńczykom przyszła Liga Arabska co doprowadziło ostatecznie do Wojny o Niepodległość, która wybuchła w dniu proklamowania państwa Izrael czyli 15 maja 1948r.

Podczas Wojny o Niepodległość, Castel stało się celem ataków jordańskiego Legionu Arabskiego. Wojna ta zakończyła się dopiero 20 lipca 1949 r. Mimo zwycięstwa po stronie Izraela, został on znacznie okrojony z przyznanego mu wcześniej przez ONZ terytorium. Zachodni Brzeg znalazł się w granicach Jordanii a Strefa Gazy w Egipcie. Jordania wraz z Zachodnim Brzegiem zajęła też Jerozolimę Wschodnią na której to terytorium znajduje się Stare Miasto wraz z najświętszym miejscem judaizmu – Ścianą Płaczu. Dostęp do niej Żydzi odzyskali dopiero podczas Wojny Sześciodniowej w 1967r.

Dzisiaj w miejscu zwanym Park Narodowy Castel można zwiedzać ruiny samego zamku, ale też jest to miejsce pamięci poległych w tym miejscu Żydów walczących o niepodległość nowo powstałego państwa. W bunkrach można obejrzeć film o przebiegu akcji zbrojnej oraz poczuć się jak na froncie podczas multimedialnego show. W okolicy jest dużo pomników poświęconych poległym. Rozciąga się stąd też piękna panorama.
Tekst i zdjęcia: Anna Szczypińska, 18.01.2017 r.