Obyczaje i święta w Izraelu cz. V – Rosh HaShana czyli Żydowski Nowy Rok.

2 października 2016 r. wieczorem rozpoczął się w kalendarzu żydowskim Nowy Rok – 5777. W języku hebrajskim Rosz Haszana oznacza dosłownie „Głowa Roku”, a jak sama nazwa wskazuje, jest to początek roku żydowskiego. Żydzi liczą lata od stworzenia pierwszego człowieka czyli Adama i Ewy. Jest to rocznica narodzin ludzkości.

Jest to święto religijne radosne, bo Żydzi rozróżniają święta na radosne i smutne. Rozpoczyna ono kalendarz świąt i przypada zwykle wrzesień-październik. Ponieważ kalendarz żydowski to kalendarz księżycowy każdy dzień zaczyna się po zachodzie słońca a więc i każde święto rozpoczyna się kolacją, czyli w wigilię święta. Rosh HaShana trwa 2 dni.

Kolacja w wieczór Rosh HaShana przypomina trochę naszą kolację Wigilijną, gdyż odbywa się w gronie najbliższej rodziny oraz są na stole tradycyjne potrawy. Zwyczaj nakazuje podzielić się kawałkami jabłka maczanymi w miodzie życząc sobie dobrego i słodkiego Nowego Roku oraz obdarować się prezentami.

Główną potrawą oprócz jabłka, a powinno się jeść dużo słodkich potraw tego dnia, jest ryba a tradycją jest zjedzenie głowy ryby aby rządzić w nadchodzącym roku. Poza tym obfitość i pomyślność symbolizuje owoc granatu, który akurat owocuje w tych miesiącach a także marchewka pokrojona w talarki czy daktyle oraz wszelkie potrawy zawierające te składniki. Dobrze też jak na stole pojawi się okrągła jak rok tradycyjna chała.

Religijni Żydzi większość następnego dnia spędzają w synagodze przepraszając za grzechy popełnione przeciwko Bogu oraz bliźnim.

Święto to rozpoczyna się brzmieniem szofarów, czyli baranich rogów. Jest to nawiązanie do ofiary baranka podczas poświęcenie Izaaka przez Abrahama co miało miejsce również w to święto. Szofar rozbrzmiewa w oba dni, chyba, że pierwszy dzień przypada w Szabat wówczas tylko drugiego dnia. Dlatego też mylnie nazywa się niekiedy to święto – Świętem Trąbek.

W każdy wieczór święta tak jak z nastaniem Szabatu kobieta zapala świece szabatowe i recytuje błogosławieństwo. Nie powinno się tak jak w Szabat wykonywać pewnych czynności aczkolwiek wolno przygotowywać posiłki choć ogień powinno zapalać się od zapalonych już świec.

Niektórzy Żydzi obchodzą też Tashlich czyli symboliczne wytrząsanie grzechów do wody. Może to być opróżnienie kieszeni i wytrząsanie z nich okruchów do rzeki i w ten sposób symbolicznie rozpoczynamy Nowy Rok z czystym kontem.

Rosh HaShana rozpoczyna „jamim noraim”, czyli Dni Pokuty lub Sądne Dni, które zakończą się po 10 dniach w Święto Jom Kippur – Dzień Pojednania. Podczas tych dni Bóg rozpatruje nasze grzechy i otwiera (lub nie) czystą księgę na Nowy Rok a zamyka (lun nie) starą. W tych dniach nawet niezbyt pobożni Żydzi będą się modlić, przepraszać za grzechy Boga i bliźnich a w Jom Kippur pościć, ale o tym święcie w następnym rozdziale.
Anna Szczypińska, 07.10.2016r.