Obyczaje i święta w Izraelu cz. IX – Purim

Kiedy my już dawno skończymy karnawał i zaczniemy pościć, Żydzi dopiero rozpoczną swoją zabawę. 12.03 tego roku przypada święto Purim. Jest to tutejszy rodzaj karnawału. Święto radosne na pamiątkę ocalenia narodu żydowskiego. A wszystko to dzięki królowej Ester.

Prawdopodobnie działo się to ok V w pne a zostało spisane w Księdze Ester w II w pne. Historia mówi o tym, że ówcześnie panujący król Persii i Medei – Achaszwerosz ożenił się z piękną Esterą. Była ona sierotą wychowaną przez pobożnego wuja Mordechaja i była Żydówką, o czym król nie wiedział. W tym czasie na dworze królewskim wezyrem był bardzo zły człowiek o imieniu Haman, który nie cierpiał Mordechaja. Chcąc się go pozbyć postanowił zgładzić cały naród żydowski i oskarżył ich o to, że nie przestrzegają praw królewskich i tym samym król wydał wyrok śmierci na wszystkich Żydów w królestwie, w tym na swoją żonę o czym oczywiście nie wiedział. Wyroku miał dokonać Haman a mienie wszystkich Żydów miało zostać zagrabione.

Datę zagłady narodu żydowskiego Haman wybrał drogą losowania, stąd nazwa Purim – co znaczy „losy”. Wypadło na 13 dzień miesiąca adar w kalendarzu żydowskim. Jednak dzięki mądrości Mordechaja udało mu się wraz z Esterą przekonać króla o nieuczciwości Hamana i król zmienił swój wyrok. Zamiast zgładzić Żydów kazał powiesić Hamana oraz dziesięciu jego synów a wezyrem został sam Mordechaj. Naród Żydowski zyskał przychylność wielkiego króla i został ocalony. Dlatego dzień 14 i 15 miesiąca adar jest świętem radości jako ocalenia Żydów przed zagładą.

Ponieważ święto to opisano w Biblii obchodzone jest wg ściśle określonego prawa. Dzień przed świętem obowiązuje post, bo tak umartwiał się naród żydowski wraz z Esterą po wydaniu wyroku. Następnego dnia w synagodze odczytywana jest księga Estery i za każdym razem kiedy wymienia się imię Hamana robi się dużo hałasu za pomocą specjalnych kołatek a fragmenty smutne czyta się płaczliwym głosem. Imiona synów Hamana wymienia się jednym tchem, bo wszyscy zostali zabici jednocześnie.

W święto to powinno się obdarowywać nawzajem słodkościami oraz winami a także jeść specjalne ciasteczka w postaci kieszonek wypełnionych czekoladą, daktylami, orzechami lub makiem. Zwane są potocznie „uszami Hamana”.

Święto to ma charakter karnawału, ponieważ wszyscy się przebierają w kostiumy paradne i chodzą tak po ulicach. Mimo powszechnego zakazu tego procederu na co dzień, w Purim mężczyźni mogą przebierać się za kobiety. Te dni, to dni radości i zabawy. Zabroniona jest publiczna żałoba. Nie powinno się smucić. Organizowane są bale dobroczynne i zabawy. Zwłaszcza dzieci mają przy tym dużo radości. Jest też tradycja upicia się do takiego stanu aby nie odróżniać słów arur (przeklęty) Haman od baruch (błogosławiony) Mordechaj. Przebierańcy odgrywają scenki z księgi Estery a niekiedy też publicznie pali się kukły przedstawiające Hamana. Podobnie jak w Chanukę są to dni kiedy dozwolony jest hazard.

Anna Szczypińska, 24.02.2017r.