Cud Świętego Ognia, Jerozolima

Co roku, w każdą prawosławną Wielką Sobotę, odbywa się nadzwyczajny cud. Nadzwyczajny, bo powtarza się niezmiennie co roku o tej samej porze – w Wielką Sobotę prawosławną ok. godz. 14.00, a jak wiemy, jest to święto ruchome.

Również w tym roku, w sobotę 30 kwietnia 2016 dokonał się cud zapalenia świętego ognia.
Ale od początku. Bazylika Grobu Pańskiego została wybudowana przez św. Helenę, matkę cesarza Konstantyna Wielkiego już w IV w. Była ona wówczas trzykrotnie większa od obecnej budowli. Została jednak zburzona w 614 r. przez Persów i odbudowana przez Krzyżowców w 1099r. Wewnątrz Bazyliki znajduje się Golgota – czyli miejsce ukrzyżowania, Kaplica św. Heleny, czyli miejsce gdzie znajdowała się cysterna w której św. Helena odnalazła relikwię krzyża Pańskiego oraz oczywiście Grób Pański, przykryty drewnianą budowlą, zwaną Anastasis, czyli Zmartwychwstanie.

Bazylika nie należy do jednego wyznania chrześcijańskiego choć większość posiadają Grecy. Ale są tam też Franciszkanie, Ormianie, Koptowie, Etiopczycy i Syryjczycy.

Najważniejsza część Bazyliki to oczywiście Anastasis do której codziennie ustawiają się ogromne kolejki aby nawiedzić Grób Pański. Wchodząc do środka znajdziemy się najpierw w Kaplicy Anioła, gdzie na postumencie jest kawałek kamienia zakrywającego wejście do Grobu Pańskiego. Następnie przechodzimy do mniejszego pomieszczenia, gdzie na raz może przebywać tylko 4-5 osób. Jest to Grób Pański, gdzie złożono ciało Chrystusa i miejsce gdzie Zmartwychwstał, a więc 14 stacja Drogi Krzyżowej.

W samej Bazylice Grobu znajduje się 5 ostatnich stacji Drogi Krzyżowej: 10 – obdarcie z szat (do kaplicy, która jest zawsze zamknięta, prowadzą schody na zewnątrz Bazyliki, gdzie Pielgrzymi chętnie robią sobie grupowe zdjęcia; 11 – przybicie do krzyża (kaplica znajduje się na Golgocie i należy do Franciszkanów, wchodzi się do niej na prawo od wejścia po dość stromych schodach); 12 – śmierć na krzyżu (również na Golgocie, należy do Greków i w tym miejscu można dotknąć miejsca w skale, w którym stał Krzyż Pański); 13 – zdjęcie ciała Jezusa z krzyża (to Kamień Namaszczenia na który natykamy się zaraz po wejściu do Bazyliki, to kamień na którym złożono ciało Chrystusa po zdjęciu z krzyża, aby namaścić ciało zgodnie z tradycją żydowską przed złożeniem do grobu); 14 – złożenie ciała Chrystusa do Grobu (znajduje się właśnie w budowli zwanej „Zmartwychwstanie”).

I to tutaj w tym miejscu, gdzie możemy dotknąć płyty nagrobnej odbywa się wspomniany wcześniej cud. A jak twierdzą Prawosławni Patriarchowie, odbywa się on już od początków chrześcijaństwa.

Już od Wielkiego Piątku, kiedy to wszędzie odbywają się też procesje, zebrani wierni prawosławni, którzy przybywają tu z całego świata, zbierają się w Bazylice i przed nią aby zobaczyć cud na własne oczy. W sobotę w Bazylice Grobu odbywają się wspólne modlitwy i śpiewy przy akompaniamencie bębnów. Wcześniej wygaszane są wszystkie lampki oliwne a potem również światło. Około godziny 13.00 przybywa delegacja władz Izraela i Patriarcha Jerozolimy, który najpierw obchodzi Anastasis dookoła a następnie rozbiera się z szat liturgicznych pozostając jedynie w albie. Wojsko izraelskie, reprezentujące Rzymian, sprawdza czy wewnątrz Grobu Pańskiego nie ma jakiegoś zarzewia ognia. Patriarcha jest również sprawdzany a następnie wraz z 33 świecami w jednej i 33 świecami w drugiej ręce, wchodzi do środka i jest tam zamykany. Pogrążeni w absolutnej ciemności wierni czekają na cud. Po około 15 minutach modlitwy nad Grobem, Patriarcha dostrzega niebieski dym unoszący się znad płyty nagrobnej, który następnie przeradza się w ogień od którego Patriarcha zapala swoje świece i wychodząc rozdaje je przedstawicielom innych wyznań oraz zgromadzonym wiernym. Co dziwne ogień z początku jest zimny, wierni mogą obmyć sobie nim twarz. Następnie procesja wraz ze Świętym Ogniem udaje się ulicami Jerozolimy do Bazyliki Narodzenia w Betlejem (ok 8 km) gdzie również jest przekazywany i zapalany przed wejściem do Groty Narodzenia.

Przez cały rok wierni mogą odpalać swoje świece od tego ognia i następnie gasząc, tak poświęcone zabrać do domu. W Bazylice Grobu Pańskiego ogień pali się zaraz przed wejściem do Anastasis. Zapala się tam wiązkę 33 świec, które poświęcone od Świętego Ognia mogą być zapalone podczas Wielkanocy lub czyjejś śmierci. W Bazylice Narodzenia świece można odpalić od dużej świecy znajdującej się w kaplicy prowadzącej do Groty Narodzenia. Zaraz za wejściem do kaplicy, po prawej stronie można u greckich mnichów zakupić świece z napisem Betlejem i danym rokiem i poświęcone Świętym Ogniem zabrać do domu na stół Wigilijny.

Tekst: Anna Szczypińska, 05.05.2016r.